برنج قهوه ای یک منبع غنی منگنز، منبع خوب سلنیم، فسفر، مس، منیزیم و نیاسین است. آسیاب کامل و صیقل دادن برنج قهوه ای و تبدیل آن به برنج سفید، باعث تخریب بیش از نیمی از محتوای نیاسین، تیامین، پیریدوکسین، منگنز، فسفر، آهن و همه فیبر غذایی و اسیدهای چرب ضروری خواهد شد.

دانه کامل برنج چندین لایه مختلف دارد. اگر خارجی ترین لایه پوست طی فرایند حذف گردد برنج قهوه ای نامیده می شود که این فرایند حداقل آسیب را به ارزش تغذیه ای برنج وارد می کند.

اگر برنج قهوه ای تاحدی آسیاب شود که سبوس و بیشتر لایه جنینی اش را از دست دهد، به برنج سفیدی تبدیل می شود که بیشتر مواد مغذی اش را از دست داده است.

این صیقل دادن و آسیاب کردن باعث از بین رفتن لایه آلرون (ماده آلبومینی دانه) که یک لایه غنی از چربی های ضروری و حمایت کننده سلامتی است، خواهد شد. در نتیجه برنج سفید به یک نشاسته تصفیه شده تبدیل خواهد شد که مواد مغذی مفیدش را از دست داده است.

اگر سبوس برنج بطور کامل از آن جدا نشود و سبوس در لایه های داخلی باقی بماند برنج قهوه ای تولید می شود. این نوع برنج بدلیل وجود سبوس، هم ویتامین بیشتری دارد (عمدتا ویتامینهای گروه ب) و هم از نظر وجود فیبر حائز اهمیت است.

فیبرهای غذایی اثرات مفید زیادی دارند، ازجمله اینکه فرد را برای مدت بیشتری سیر نگه می دارد و از پرخوری و اشتهای کاذب جلوگیری می کند. یکی دیگر از فواید وجود سبوس در برنج قهوه ای، پیشگیری از یبوست است. وقتی یبوست کمتر شود، احتمال عوارض جانبی نظیر هموروئید و شقاق هم کمتر می شود.

گزارشات زیادی نشان داده اند که مصرف برنج قهوه ای بجای برنج سفید می تواند دیابت و چربی خون بالا را بهبود بخشد. زیرا برنج قهوه ای نسبت به برنج سفید، از نظر فیبر غذایی غنی تر است و به همین دلیل هضم و جذب کربوهیدرات را به تاخیر می اندازد.

علاوه براین برنج قهوه ای، ترکیبات عملکردی مختلف (مثل گاما آمینو بوتیریک اسید) دارد که سطح گلوگز خون، لیپید خون و پراکسیداسیون را بهبود می بخشند. دانه غلات کامل (برنج قهوه ای) که شامل فیبر نامحلول، منیزیم، ویتامین E و فیتوکمیکالها می باشد، ممکن است بطور پیوسته ای ازطریق کاهش سطح فشار خون، کاهش غلظت کلسترول خون، بهبود متابولیسم گلوکز و کاهش استرس اکسیداتیو روی سلامت قلب و عروق تاثیر داشته باشند.

برنج قهوه ای همچنین خاصیت ضد سرطانی داشته و در پیشگیری از سرطان کولون مفید می باشد. برنج قهوه ای یک منبع غنی فیبر مورد نیاز برای به حداقل رساندن اندازه زمانی است که مواد سرطانزا در تماس با سلولهای کولون قرار می گیرند و همچنین برنج قهوه ای یک منبع خوب سلنیم است که بطور قابل توجهی ریسک سرطان را کاهش می دهد زیرا سلنیم یکی از اجزای اساسی سیستم دفاع آنتی اکسیدانی و عملکرد سیستم ایمنی بدن است.

درمجموع برنج قهوه ای نسبت به برنج سفید فواید بیشتری دارد و توصیه می شود همه افراد بویژه بیماران دیابتی، کم کم این نوع برنج را در سفره غذایی خود جای دهند.

"شبنم باقری" کارشناس ارشد تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی

پایان خبر